به دلیل اهمیت موضوع مالیات بر ارزش افزوده یا VAT و حساسیت آن در قانون و لزوم پرداخت مبالغ آن در مهلت های مقرر شده شرکت محاسبان تلاشگر خبره می تواند به مودیان خود در خصوص ثبت نام و تنظیم اظهارنامه آن مشاوره های تخصصی ارائه دهد . مالیات بر ارزش افزوده چند سالی است که به قوانین مالیاتی افزوده شده و کلیه مودیان موظف هستند در هر شغل و حرفه ای که فعالیت می کنند اظهارنامه مربوط به آن را تکمیل کرده و به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند .
تهیه و تنظیم اظهارنامه ارزش افزوده باید توسط افراد خبره و متخصص انجام شده و تمام جزییات آن تکمیل گردد چرا که در صورت عدم ارائه برخی اطلاعات یا ارائه اطلاعات غلط می تواند به جریمه و مشکلات قانونی برای شرکت منجر گردد .
حتما بخوانید : مالیات بر ارزش افزوده چیست ؟
مالیات بر ارزش افزوده چیست ؟
تعریف مالیات بر ارزش افزوده : مفهوم مالیات بر ارزش افزوده به صورت کلی تفاوت ارزش ریالی یک کالا هنگام فروش با ارزش ریالی همان کالا هنگام خرید است . به لحاظ اقتصادی و مفاهیم مالی VAT ممکن است مفاهیم پیچیده ای داشته باشد اما ما با یک مثال ساده مفهوم کاربردی ارزش افزوده را توضیح خواهیم داد .
شما یک خودرو را در نظر بگیرید برای ساخته شدن خودرو قطعات و مواد اولیه زیاد و متفاوتی مصرف میشود . طرح اولیه یک خودرو در ابتدا توسط یک طراح کشیده شده و طراح آن را به سازندگان و سرمایه گذاران در زمینه خودرو می فروشد این طرح وقتی وارد مرحله اجرا میشود به مرور ارزش متفاوتی خواهد داشت . طرح بعد از تایید وارد مرحله اجرا میشود و در هر مرحله قطعه ای خاص برای ساخت ماشین ساخته و خریده میشود یکی از هزاران قطعاتی که در ساخت خودرو استفاده میشود سوپاپ آن است . سوپاپ توسط شرکت های سازنده ساخته شده و به خودروسازان فروخته میشود .
سوپاپ در ابتدا یک میله آهنی یا فولادی بلند است که کارهای تخصصی مختلفی روی ان انجام میشود قیمت میله اولیه خریداری شده با قیمت فروش سوپاپ کاملا متفاوت است این تفاوت قیمت به دلیل کاری که روی میله انجام شده است ، می باشد . میله از یک قطعه بی شکل به صورت یک جز مهم و تخصصی برای خودرو درآمده و برای رسیدن به این حالت کارهای زیادی مثل پرس شدن ، سخت کاری ، تراشکاری و غیره روی آن انجام شده است .
با این کارها ارزش میله هم بیشتر شده و در هنگام فروش با قیمتی بالاتر از قیمت میله اولیه به فروش خواهد رفت این همان ارزش افزوده است یعنی ارزشی که در فرایند انجام کار بر روی محصول به آن اضافه میشود . فروشندگان در هنگام فروش محصول خود VAT را که میزان آن در قانون مشخص شده است از خریدار دریافت می کنند .
این فرایند تا مصرف کننده نهایی ادامه خواهد داشت یعنی فروشنده سوپاپ و سایر قطعات خودرو ارزش افزوده محصول خود را از خودروساز خواهد گرفت و خودروساز هم ارزش افزوده خودرویی که ساخته است را از خریدار نهایی خواهد گرفت و هر کدام از اینها چه فروشنده قطعه و چه فروشنده نهایی خودرو ارزش افزوده دریافت کرده از خریدار را در بازهای مشخصی که در قانون امده ارا حساب و طی مراحلی به سازمان امور مالیاتی پرداخت خواهند کرد .
حتما بخوانید : مالیات حقوق دستمزد چیست و چگونه محاسبه می شود ؟
نرخ مالیات بر ارزش افزوده چقدر است و چطور باید به دولت پرداخت شود ؟
نرخ مالیات بر ارزش افزوده به صورت سالانه توسط دولت تعیین میشود این نوع مالیات مانند سایر مالیات های قانونی دیگر بوده و هر سال ممکن است تغییر کند و این تغییرات با توجه به نرخ تورم ، وضعیت صنعت ، تولید داخلی و به طور کلی وضعیت اقتصادی می باشد . این نرخ مثلا در سال ۸۸ و سال ۸۹ سه درصد و در سال ۹۱ پنج درصد ، سال ۹۲ شش درصد ، ۹۳ هشت درصد بوده و در حال حاضر نرخ این مالیات درصدی از مبالغ خالص صورتحساب فروش کالا و خدمات است و ۹% در نظر گرفته شده است .
پرداخت این نوع مالیات باید به صورت هر سه ماه یکبار به صورت اظهارنامه و تکمیل فرم های مربوطه به دولت انجام شود . حداکثر ۱۵ روز پس از پایان هر فصل مودیان فرصت دارند مدارک و اسناد مربوط به VAT را تهیه و مبلغ آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند .
( نرخ مالیات بر ارزش افزوده ۹۶ : ۹ درصد )
نرخ مالیات بر ارزش افزوده در کالاهای مختلف متفاوت است ؟
نرخ مالیات بر ارزش افزوده در اکثر کالاها همان ۹ درصد است اما برخی کالا ها مانند سیگار و سوخت هواپیما باید مبالغ بیشتری بپردازند نرخ VAT برای سیگار ۱۲ درصد و برای سوخت هواپیما ۲۰ درصد می باشد . برخی کالاها و خدمات از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند این کالاها و خدمات شامل محصولات خام کشاورزی ، کود ، سم ، بذر ، دام و طیور ، شیر خشک ، قند و شکر ، دارو و فرش دستباف ، خدمات بانکی و موسسات اعتباری و خدمات حمل و نقل ، ادوات و محصولاتی که در دفاع از کیان کشور کاربرد دارند و کتاب و مطبوعات بوده و تولید کنندگان و خریداران این محصولات از پرداخت VAT معاف هستند و این امر به جهت حمایت از این صنایع و گسترش آنها صورت گرفته است و البته برخی نیز مانند شیر خشک برای حمایت از مصرف کنندگان خرد و خانواده معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده شده اند .
طلا فروشان چطور باید مالیات بر ارزش افزوده بپردازند ؟
فروشندگان طلا مدت ها در خصوص پرداخت این مالیات با دولت مشکل داشتند آنها معتقد بودند طلا باید از پرداخت VAT معاف باشد و طلافروشان نباید در این خصوص مالیاتی بپردازند چرا که طلا یک کالای عموما مصرفی نبوده و جنبه سرمایه گذاری دارد و به عنوان یک پشتوانه چه در سطح خرد و چه در سطح کلان مورد استفاده قرار میگیرد . بعد بحث های فراوان و اعتراضات طلافروشان در حال حاضر آنها موظف هستند فقط در مورد اجرت ساخت و یا مزد ساخت طلا مالیات بر ارزش افزوده بپردازند یعنی ارزش افزوده به خود قیمت طلای خام تعلق نمیگیرد و فقط بعد از تبدیل طلای خام به انواع زینت آلات بر اساس میزان مزد ساخت باید مالیات بر ارزش افزوده بپردازند .
نحوه تنظیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده چگونه است ؟
قبل از هر کاری شما باید در سایت ثبت نام کنید تا یک نام کاربری و رمز عبور برایتان ارسال شود . بعد از انجام این مرحله وارد سایت evat.ir بشوید و نام کاربری و رمز عبوری را که قبلا دریافت کرده اید در محل مشخص شده وارد کنید . در این مرحله باید سال عملکرد مالی را انتخاب کنید مثلا سال ۹۶ را از منو انتخاب کرده و بعد باید به سراغ شماره دوره بروید شماره دوره یعنی سه ماهه چندم سال هستید مثلا شما میخواهید اظهارنامه سه ماه سوم سال را تکمیل کنید پس باید شماره دوره را سه بزنید .
در مرحله بعد باید چند جدول را با توجه به اطلاعات خواسته شده تکمیل کنید . در جدول شماره یک ، ردیف اول باید جمع تحریر و گواهی امضا ها را وارد و در روبروی آن قسمت مالیات درصد مورد نظر را وارد نمایید .ردیف دو و سه نیاز به تکمیل نداشته و باید به سراغ ردیف ۴ بروید و این ردیف را هم مثل ردیف اول پر کنید .
در جدول شماره دو مبلغ کالاهایی را که خریداری کرده اید و برای آن مالیات بر ارزش افزوده پرداخت نموده اید را باید وارد کنید ضمنا در این جدول مالیات بر ارزش افزوده ای که برای قبض آب ، برق ، گاز داده اید را هم باید وارد کنید .
جدول شماره سه احتیاج به تکمیل نداشته و شما باید در این مرحله صحت مندرجات را تایید کرده و بعد از ذکر نام و نام خانودادگی خود وارد مرحله بعدی شوید در صفحه و مرحله بعد شماره ثبت و تاریخ تکمیل اظهارنامه قید شده است که باید از این صفحه پرینت تهیه کنید البته قبل از پرینت گرفتن مطمئن شوید تنظیمات صفحه کاملا درست بوده و صفحه به طور کامل پرینت گرفته میشود .
مبلغ مشخص شده را باید در دو عنوان مالیات و عوارض پرداخت کرده و حتما در هنگام پرداخت آن در فیش بانکی کد اقتصادی را قید نمایید . بعد از پرداخت مبلغ پرینت اظهارنامه با مهر و امضا شرکت و سازمان خود را به همراه فیش های پرداختی به نزدیکترین اداره مالیات کسب و کار خود ببرید نکته مهم که باید توجه داشته باشید از فیش های پرداختی و پرینت اظهارنامه حتما برای خودتان یک کپی نگه دارید .
بعد از انجام همه این مراحل دوباره به سایت برگشته و شماره فیش پرداختی در خصوص مالیات و عوارض را به طور جداگانه در محل های مربوطه وارد نموده و ثبت نهایی کنید . در صورت بروز اشتباه در تنظیم اظهارنامه شما فقط یکبار مجاز به اصلاح اطلاعات هستید پس حتما در تکمیل فرم های مربوطه دقت کامل را به خرج داده و این کار را به افراد خبره و مطلع بسپارید . چرا که همانطور که گفته شد در صورت بروز اشتباه در اظهارنامه و رد آن توسط بازرسین امور مالیاتی ممکن است مشمول مالیات علی الراس شده و یا حتی جریمه هم گردید.
آیا پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در هر مرحله انتقال تصاعدی بالا میرود ؟
برخی مودیان سوال می کنند محصول ما در چند مرحله مختلف دست به دست میشود و در نهایت وقتی به مصرف کننده نهایی می رسد باید مبلغ بسیار گزافی به عنوان VAT پرداخت شود که عملی نبوده و باعث آسیب به تولید و کاهش خرید مصرف کننده و رکود در اقتصاد میشود . پاسخ این سوال بسیار ساده است .
مثلا شما چرم خام را با قیمت ۱۵۰۰ تومن خریداری می کنید و برای ان ۹ درصد مالیات می پردازید بعد این چرم را دباغی کرده و به خریدار بعدی ۲۵۰۰ میفروشید در این مرحله خریدار ۹ درصد به شما مالیات می پردازد اما مالیاتی که شما به دولت پرداخت می کنید ۹ درصد مابه تفاوت ۱۵۰۰ تومان و ۲۵۰۰ تومان است یعنی شما باید برای ۱۰۰۰ تومان VAT بپردازید .
در این مالیات دولت برای حمایت از تولید چه کرده است ؟
برخی مناطق که منطقه ویژه اقتصادی نامیده میشوند برای مدت دو سال و برخی برای همیشه از پرداخت این مالیات معاف هستند البته این معافیت فقط مربوط به مراودات مالی داخل کشور بوده و در صورت صادرات باید بسته به میزان درامد حاصل از صادرات مالیات بر ارزش افزوده بپردازند .
دریافت مالیات بر ارزش افزوده چه مزایایی دارد ؟
در این نوع مالیات محصولات و خدمات به صورت مرحله به مرحله و کاملا جزیی رد یابی شده و امکان فرار مالیاتی به حداقل می رسد و دولت می تواند با دریافت این مالیات به بخش تولید و صنعت کمک کرده و می تواند درگردش و رونق آن دخالت موثر داشته باشد. از مزایای دیگر این نوع مالیات تشویق سرمایه گذاران به صادرات است و نکته بسیار مهم در این نوع مالیات ها دریافت مالیات از مصرف کننده های کالاهای لوکس می باشد یعنی افرادی از جامعه که درامدی های بسیار بالا داشته و عادت به مصرف کالاهای گران قیمت و لوکس دارند موظف می باشند در هر بار خرید این کالاها مالیات آن را پرداخته و در نتیجه این مالیات در بخش تولید و کمک به طبقه متوسط مصرف شود .
در مورد مالیات بر ارزش افزوده سوالات زیادی ممکن است بوجود آید و صاحبان کسب و کار و مشاغل مختلف بخواهند درخصوص نوع شغل خود اطلاعات دقیق تری کسب کنند مثلا اینکه افرادی که چندین نفر را به خدمت گرفته و مالیات حقوق و دستمزد آنها را پرداخت می کنند ایا موظفند VAT هم بپردازند که جواب این سوال منفی است چرا که برای هر درآمدی پرداخت یک بار مالیات در قانون ذکر شده است با اینکه مثلا ماشین آلات موجود در یک کارخانه هم هر سال مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند یا خیر که باز هم جواب این سوال منفی بوده و این نوع دارایی ها به شکل دیگری مشمول مالیات می شوند .
به طور کلی مودیان مالیاتی باید در خصوص پرداخت انواع مالیات هایی که مشمولشان میشود دقت کافی داشته و برای اینکه مشمول جریمه های مربوط به آنها نشوند برای پیگیری انها از افراد مطلع و متبحر کمک بگیرند. عمر اجرایی شدن این قانون چندان زیاد نبوده و جز مصوبات جوان است برای همین ممکن است جزییاتی وجود داشته باشد که در مراحل اجرای آن از قلم افتاده و دردسر ایجاد کند . شرکت ها و صاحبان کسب و کار و مشاغل می توانند در خصوص همه مراحل و جزییات ثبت نام و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده با موسسات خدمات مالی و حسابداری مشورت کرده یا بطور کامل کار را به آنها بسپارند . موسسه خدمات مالی محاسبان تلاشگر خبره با در اختیار داشتن تیمی خبره در این خصوص می تواند مودیان عزیز را همراهی و کمک نماید .